हॅपिली नेवर आफ्टर!

सिंड्रेला (भाग दोन)

राजा राणीने थाटामाटात राजपुत्राच लग्न सिंड्रेलाशी लावून दिले. वधू-वरांना सर्वांनी तोंड भरून आशिर्वाद दिले. खरं बघायला गेलं तर राणीला मनातून सून पसंत नव्हती. तिच्या माहेरी सिंड्रेलापेक्षा ५६ सुंदर मुली होत्या. पण करते काय? तिच्या लाडक्या मुलाला बायको पसंत होती ना!

लग्न झालं, हनीमून झाला, सगळेजण आपापल्या कामाला लागले. सिंड्रेलाचा वेळ महालात जाईना. नटून थटून बसायचे, आल्यागेल्याला गोड हसून दाखवायचे, मेजवान्या झाडायच्या एवढेच काम सिंड्रेलाच्या वाटयाला होते. दिवसभर राबराब राबून कष्ट उपसणार्‍या सिंड्रेलाच्या शरीराचा घेर रोजच्या ऐशोआरामाने हळूहळू वाढू लागला. राजपुत्राने एक दोन वेळा मोठया प्रेमाने तिला याची कल्पनाही दिली नंतर लक्ष देणे सोडून दिले.

काही दिवसांपूर्वी एका दासीने राजपुत्राला मुख्य प्रधानांच्या कन्येसोबत बागेत फिरताना पाहिल्याचं सिंड्रेलाला येऊन सांगितलं. प्रधानकन्या राजपुत्राला अगदी खेटून बसल्याचंही सांगितलं होतं. सिंड्रेलाने राजपुत्राकडे याचा हळूवारपणे खुलासा मागितला असता त्याने प्रधान कन्येला गाणं येतं, काव्य येतं, तिला अनेक विषयांची, भाषांची उत्तम जाण आहे असं उत्तर दिलं. वर, राजपुत्रांना अनेक बायकांचा संग शोभून दिसतो असंही सुचवलं.

सिंड्रेलाला दिवसेंदिवस या सगळ्याचा कंटाळा आला होता, काहीतरी करणे आवश्यक होते, पण करावे काय यावर तिने बराच विचार केला आणि एक दिवस ती सरळ स्वयंपाकघरात घुसली.

आचार्‍यांना तिने सांगितले की आजचा खाना ती बनवणार. कंबर कसून सिंड्रेला कामाला लागली. आचारी आ करुन पहात राहिले. त्यांचा प्रमुख आचारी पुढे सरला आणि म्हणाला, "बाईसाहेब हे काय? महाराज काय म्हणतील? महाराणींना कळलं तर आमच्या नोकर्‍या जायची वेळ येईल." पण सिंड्रेलाने फारसं लक्ष दिलं नाही, आपल्याच नादात कामाला लागली होती.

एका आचार्‍याने हळूच जाऊन राणीच्या कानात झाला प्रकार सांगितला. राणीसाहेब धावत पळत भटारखान्यात आल्या.

"हे काय बाई भलतंच? राजवाडयात नोकर कमी पडले की काय?" राणीने आश्चर्याने विचारले.

"नाही राणीसाहेब, पण नुसतंच बसून बसून माझा वेळ जात नव्हता म्हणून इथे आले," सिंड्रेलाने अदबीने उत्तर दिले.

"जळ्ळ मेलं लक्षण! वेळ जात नव्हता तर मेजवानी ठरवावी. उमरावांच्या मुली बायकांना बोलवावं. नाहीतर गाणं, चित्रकला, भरतकाम वगैरे करावं," राणीसाहेब डाफरल्या.

"पण मला हे सर्व कुठे येतंयं? माझा जन्म झाड-पूस, स्वयंपाक, साफ-सफाई यांतच गेला," सिंड्रेलाच तोंड उतरुन गेलं होतं. आपल्याला स्वयंपाकघराच्या चार भिंतींबाहेरचं इतर काहीही माहित नसल्याची बोच तिला गेले काही दिवस खात होतीच.

"हो तर! तरी मी राजपुत्राला सांगितलं होतं की असला भिकारडेपणा घरात नको, पण त्याच्यावर प्रेमाचं भूत स्वार होतं ना! जशा काही सुंदर्‍या कमीच होत्या राज्यात." फणकारून राणीसाहेब म्हणाल्या.

सिंड्रेलाच्या डोळ्यात पाणी तरळलं. ती धावतच आपल्या महालात परत आली आणि पलंगावर स्वत:ला झोकून देऊन रडू लागली. कोणीतरी हलकेच तिच्या डोक्यावरुन हात फिरवत होते. तिने वर मान करुन पाहिले तर समोर परीराणी उभी होती.

सिंड्रेला रडतरडत तिच्या कुशीत शिरली. "परीराणी, हे गं काय झालं? मला वाटल होतं की मी सुखी झाले. सावत्र आईच्या जाचातून सुटका झाली, स्वप्नातला राजकुमार मिळाला; पण वरून सुखी वाटणारं आयुष्य इतकं दु:खदायक असू शकतं याची कल्पनाच नव्हती मला. कशाला तू भरीला पाडलंस त्या समारंभाला जाण्यासाठी? ना मी तिथे गेले असते, ना राजपुत्र भेटला असता ना हे सगळं नशिबी आलं असतं....."

परीराणीने तिला कुरवाळलं आणि जरा कोरड्या आवाजात म्हटलं, "सिंड्रेला, मी नाही हो तुला भरीला पाडलं, तिथे जावं अशी तुझीच इच्छा होती. मी ती पूर्ण केली इतकंच. मी तुला राजपुत्राच्या प्रेमात पडायला आणि त्याच्याशी लग्न करायलाही भाग नाही पाडलं. ती ही तुझीच इच्छा."

"अगं पण प्रेमात कशी नसते पडले मी? राजपुत्र आहे तो राज्याचा. त्याच्यापेक्षा उमदा पुरूष इतरत्र कुठे मिळायचा?"

"बरोबर बोललीस. राज्यातील ६ वर्षाच्या पोरीपासून ६० वर्षाच्या वृद्धेपर्यंत सर्वच त्याच्या प्रेमात आहेत, म्हणून त्या त्याच्याशी लग्नाची स्वप्नं नाही पाहात. प्रेम आणि लग्न या फार वेगळ्या गोष्टी आहेत. प्रेम कधीही आणि कोणावरही करता येतं, लग्न कधीही आणि कोणाशीही केलं तर फसण्याचा संभव अधिक असतो. प्रेम टिकवावं लागत नाही, ते जसं निर्माण होतं तसं कधीतरी विरूनही जातं, त्याचा गाजावाजा करावा लागत नाही की दवंडी पिटावी लागत नाही. लग्नाचं तसं नाही, ते करताना समाजाला सांगावं लागतं, लग्न टिकवावं लागतं आणि मग 'सुख काय मानण्यातच आहे', 'ठेविले अनंते जैसे..' असं म्हणत मार्गक्रमण करावं लागतं.

मजा म्हणजे 'लग्न पहावे करून...' अशी इच्छा ठेवणारी, लग्न करणारी, लग्न मोडणारी, लग्न टिकवणारी सर्वच माणसे या ना त्याप्रकारे कसल्या न कसल्या तक्रारी करत असतात. नवर्‍याला बायकोबद्दल, बायकोला नवर्‍याबद्दल, सासूबद्दल, सासूला सुनेबद्दल तक्रारीच तक्रारी. मला तर वाटतं की या सर्व परीकथांचा जो लेखक आहे त्याने कधीच लग्न केलं नसावं, नाहीतर 'देन दे लिव्ड हॅपीली एवर आफ्टर'सारखं वाक्य प्रत्येक गोष्टीच्या शेवटी त्याने टाकलंच नसतं.

तू लग्न केलंस ना सिंड्रेला, आता त्यात राहून सुखी राहायचं, सुख मानायचं की सुखी असल्याचं भासवायचं हे तुझं तू ठरवायचं. एकच लक्षात ठेव, लग्न केलेले बाकीचे सगळेही थोड्याफार प्रमाणाने तुझ्यासारखेच आहेत, तेव्हा दु:खी होण्यापेक्षा मीही त्यांच्यातलीच आहे असं समजून विचार कर. आयुष्यात काहीतरी वेगळं कर. राणी आहेस तर राणीसारखी राहा. नव्या गोष्टी शीक, आयुष्याची नवी दालने उघड आणि आणखी एक लक्षात ठेव, नव्या गोष्टी शिकलीस म्हणून सुखी होशील असे नाही; दु:ख, प्रश्न, अडचणी अनेक मार्गाने येतात. लग्न करून टिकवणं इतक सोपं असतं तर आम्हा पर्‍यांनी नसती केली लग्न?

तरीही हॅपिली नेवर आफ्टरमुळे खूप काही बिघडत नाही. दिवस उगवायचा थांबत नाही, रात्र व्हायची वाट पाहत नाही, उन्हाळे हिवाळे थांबत नाही. जगात बरेचसे माझ्यासारखेच आहेत म्हण आणि पुढे चल! किंवा जमलं तर आपल्या पायावर उभी राहा. सतत काहीतरी उद्योग करायला शीक. आपल्या गाठीशी थोडंसं श्रेय घे आणि स्वतःचं आयुष्य जगायला सुरूवात कर... मग ते राजवाड्याच्या बाहेर पडून करावं लागलं तरी... बघ! आहे तयारी? "

आणि परीराणी अंतर्धान पावली.